Drewniane altany, tarasy i elementy małej architektury ogrodowej stanowią wyjątkowo gustowną oprawę ogrodu - są naturalne, szykowne i eleganckie, a przy tym bardzo oryginalne. Jednak wyeksponowanie i zachowanie ich urody wymaga pewnego wysiłku. Naturalne drewno jest bowiem wrażliwe na niesprzyjające warunki atmosferyczne oraz czynniki biologiczne.

Aby cieszyć się pięknem drewna na zewnątrz należy odpowiednio o nie zadbać. Do tego celu służą różnego rodzaju oleje, impregnaty, lakiery, lazury i bejce. Który produkt wybrać i w jakich okolicznościach można poszczególne wyroby stosować? W jaki sposób powinna być wykonywana impregnacja drewna na zewnątrz i dlaczego? Oto poradnik dotyczący pielęgnacji drewna na zewnątrz.

Dlaczego zabezpieczenie drewna na zewnątrz jest koniecznością?

Konieczność zabezpieczenia drewna wynika z faktu, iż drewno jako materiał naturalny jest bardzo wrażliwe na niekorzystny wpływ czynników atmosferycznych - zaszkodzić mu mogą zarówno deszcz i śnieg, jak i promieniowanie UV oraz wahania temperatur. Do tego dochodzą zagrożenia biologiczne - grzyby, pleśń, bakterie i insekty. Odpowiednio pielęgnując drewniane powierzchnie zapewniamy im dobrą ochronę przed tymi czynnikami, zyskując ich lepszą żywotność.

Zabezpieczenie drewna jest niezbędne ze względu na jego podatność na działanie wilgoci, promieniowania UV, zmiennych temperatur oraz ataki grzybów, pleśni i insektów. Ochrona drewna przed tymi czynnikami zapobiega jego niszczeniu i pękaniu. Wilgotne drewno szybko traci swoje właściwości, staje się podatne na uszkodzenia mechaniczne i traci swój estetyczny wygląd, zmieniając kolor na szary lub żółty. Impregnacja drewna zapewnia mu długotrwałą ochronę, co pozwala na zachowanie jego naturalnego piękna i trwałości przez wiele lat.

Zabezpieczenie drewna przed szkodnikami

Aby chronić drewno przed szkodnikami, takimi jak korniki, stosuje się specjalistyczne impregnaty ochronne, które wnikają głęboko w strukturę drewna. Odpowiednie zabezpieczenie drewna przed insektami jest kluczowe dla jego długowieczności. Regularna impregnacja drewna i stosowanie preparatów gruntujących przed nałożeniem lakierobejcy dodatkowo zwiększa jego odporność na szkodniki.

Które gatunki drewna należy zabezpieczać?

W przypadku drewna zewnętrznego można śmiało stwierdzić, że zabezpieczać należy każdy rodzaj drewna. Do najbardziej odpornych gatunków drewna należą drewna egzotyczne, modrzew, dąb, jesion i buk - ale i je należy regularnie zabezpieczać. Każdy rodzaj drewna, wystawiony na działanie czynników atmosferycznych, wymaga odpowiedniego zabezpieczenia. Dotyczy to zarówno drewna sosnowego, które jest często stosowane w budownictwie, jak i bardziej odporne gatunki. Nawet drewno egzotyczne, choć naturalnie bardziej odporne, powinno być regularnie impregnowane, aby zachować swoje właściwości i estetykę.

Jak środki wpływają na wygląd drewna?

Preparaty do impregnacji mają za zadanie zabezpieczenie drewna przed tzw. korozją i uszkodzeniami mechanicznymi. Inwestorom zależy także na tym, aby zachować, a nawet podkreślić, naturalną strukturę drewna, czyli usłojenie właściwe dla tego materiału. Właściwy wybór środka do impregnacji drewna pozwala osiągnąć obydwa te cele.

Czym zabezpieczyć surowe drewno?

Wśród preparatów do zabezpieczania drewna na zewnątrz można wyróżnić impregnaty, lakiery, oleje, lakierobejce, lazury, woski i emalie akrylowe. Impregnaty wnikają głęboko w strukturę drewna, chroniąc je przed wilgocią i grzybami, a jednocześnie zachowują widoczny rysunek drewna. Lakiery tworzą elastyczną powłokę na powierzchni drewna, chroniąc przed uszkodzeniami mechanicznymi i czynnikami atmosferycznymi. Olej z kolei nie zatyka porów drewna, wnika głęboko, zapewniając doskonałą ochronę przed wilgocią i pękaniem. Lakierobejce i lazury łączą w sobie właściwości impregnatu i lakieru, nadając drewno kolor i tworząc ochronną powłokę. Woski i emalie akrylowe to preparaty, które dodatkowo chronią powierzchnie drewniane przed działaniem promieni UV i wilgocią.

Czym malować drewno, aby podkreślić naturalny rysunek słojów? Kiedy lepiej wybrać impregnaty, lakiery, a kiedy oleje do drewna? Czym się różnią poszczególne produkty?

Oleje do drewna

Oleje do impregnacji drewna na zewnątrz to doskonały wybór! Głęboko wnikają w struktury drewna, w odróżnieniu od bejc i lakierów nie tworząc na niej warstwy, a więc nie zmieniają rysunku słojów. Olej skutecznie impregnuje drewno zabezpieczając je przed wilgocią, brudem oraz rozsychaniem się i pękaniem.

Oleje nadają się do wszelkiego rodzaju powierzchni drewnianych i sprawdzają się zawsze wtedy, gdy zależy nam aby zabezpieczyć surowe drewno, a równocześnie zachować widoczne usłojenie drewna. Można wykorzystać je do zabezpieczania podłóg tarasów i mebli ogrodowych.

Impregnaty

Kolejną grupę środków stanowią impregnaty do drewna, które podobnie jak oleje, wnikają głęboko w strukturę drewna. W odróżnieniu od olejów są produkowane na bazie wody albo rozpuszczalników organicznych. Większość z nich wzbogacona jest o naturalne barwniki, ale jeśli zależy nam na zachowaniu naturalnego koloru drewnianych powierzchni, możemy impregnować je bezbarwnym impregnatem przeznaczonym do konserwacji drewna na zewnątrz. Użycie do drewna bezbarwnego impregnatu pięknie podkreśla naturalny kolor i słoje drewna.

Impregnacja drewna chroni je przed promieniowaniem UV, wilgocią i biokorozją oraz wzmacnia strukturę drewna. Należy jednak pamiętać, że impregnat nie tworzy na powierzchni drewna ochronnego filmu, a więc nie podnosi jego odporności na uszkodzenia mechaniczne. Impregnatem możemy zabezpieczyć drewno tarasowe, meble ogrodowe, stolarkę okienno - drzwiową, a nawet parkiety, nie zasłaniając naturalnego rysunku słojów.

Lakiery do drewna na zewnątrz

Lakier działa zupełnie inaczej niż wnikające w głąb drewna oleje i impregnaty. Nie wnika we włókna drewna, lecz tworzy powłokę lakierniczą zabezpieczającą przed czynnikami atmosferycznymi i mechanicznymi uszkodzeniami. Jeśli zależy nam na kompleksowej ochronie drewna na zewnątrz, lakier należy aplikować na drewno zabezpieczone olejem lub impregnatem. Na rynku dostępne są lakiery dające powłokę błyszczącą, matową, satynową i półmatową oraz preparaty bezbarwne, które przyciemniają naturalną barwę drewna i takie, które nadają mu kolor.

Lakiery nadają się także do dekorowania elementów drewnianych, na przykład mebli ogrodowych. Należy jednak pamiętać, że najlepiej sprawdza się na elementach nie poddawanych nadmiernej eksploatacji - w przeciwieństwie do penetrującego drewno oleju lub impregnatu, lakier ulega ścieraniu. Można więc nim zabezpieczyć drewno okien, balustrad, płotów czy mebli. Nie nadaje się za to na podłogę tarasu.

Alternatywą dla lakieru jest lakierobejca, która stanowi połączenie lakieru i bejcy. Zabezpiecza drewno i uodparnia je na działanie wilgoci wnikając w jego strukturę, ale równocześnie pozwala zmienić kolor drewna zachowując przy tym widoczne słoje.

Lazury

Przy zabezpieczaniu drewna na zewnątrz możemy wykorzystać także tzw. lazury. Pod pewnymi względami działają one podobnie jak impregnaty, lakiery i lakierobejce. Lazura powinna być aplikowana na zaimpregnowane drewno. Tworzy cienką warstwę o subtelnym połysku, która zabezpiecza drewno przed uszkodzeniami mechanicznymi, ale też wnika w strukturę surowego drewna, od wewnątrz chroniąc je przed wilgocią.

Słabą stroną lazury jest to, iż nie chroni drewna przed czynnikami biologicznymi - grzybami, sinicą i insektami. Konieczne jest więc zabezpieczenie drewna impregnatem, a dopiero potem co najmniej dwiema warstwami lazury. Lazury nadają się na wykonanie powłoki wykończeniowej altan, pergoli i donic, a ponieważ tworzą przyjemną w dotyku wierzchnią warstwę, można nimi pokryć również meble ogrodowe i podłogi tarasów.

Przygotowanie drewna do impregnacji

Przed przystąpieniem do impregnacji, drewno musi być dokładnie wyczyszczone, odtłuszczone i suche. Ważne jest również, aby usunąć starą powłokę malarską, co pozwala na pełną penetrację struktury drewna przez impregnat. Powierzchnie drewniane należy szlifować papierem drobnoziarnistym, aby uzyskać gładką i czystą powierzchnię, która będzie idealnym podłożem dla nowych warstw ochronnych.

Na co zwrócić uwagę w czasie malowania drewna?

Prawidłowa konserwacja drewna to podstawa jego wieloletniej wytrzymałości i urody. Kluczem do sukcesu będzie więc dobór właściwego preparatu, który pozwoli chronić drewno przed różnorodnymi zagrożeniami i jest odpowiedni do danej powierzchni - na powierzchniach drewnianych nienarażonych na ścieranie można zastosować właściwie każdy rodzaj preparatu, ale już malowanie drewna na podłodze tarasowej wymaga bardziej starannego doboru środka konserwującego.

Drewno impregnowane powinno być w ciepły, lecz nie upalny, bezdeszczowy dzień. Niezależnie od wybranego preparatu, konserwujemy wyłącznie drewno suche, oczyszczone ze starych powłok malarskich, pyłu i ewentualnych śladów działania insektów i drobnoustrojów.

W przypadku pierwszej konserwacji nowo zakupionego materiału, należy sprawdzić wilgotność drewna specjalnym urządzeniem - dla drewna przeznaczonego na zewnątrz wilgotność powinna być nie wyższa niż 20%.

Znaczenie warunków pogodowych podczas impregnacji

Impregnowanie drewna powinno odbywać się w odpowiednich warunkach pogodowych, w bezdeszczowe dni, przy temperaturze powietrza od 10 do 30°C i wilgotności powietrza nieprzekraczającej 70%. Takie warunki zapewniają optymalne wchłanianie impregnatu i skuteczną ochronę drewna. Farby dostępne na rynku różnią się składem i właściwościami, dlatego ważne jest, aby dopasować je do specyficznych potrzeb projektu. Aby odpowiednio malować drewno na zewnątrz, warto wybierać preparaty, które zapewniają długotrwałą ochronę przed wilgocią i promieniowaniem UV.

Regularność impregnacji i konserwacji

Regularne impregnowanie i konserwacja naturalnego drewna na zewnątrz są niezbędne, aby zachować jego trwałość i estetykę. Proces ten powinien być powtarzany co 2-8 lat, w zależności od wybranego preparatu i warunków użytkowania drewna. Regularna konserwacja zapewnia drewno skuteczną ochronę przed wilgocią, promieniowaniem UV i uszkodzeniami mechanicznymi.

Podsumowanie

Impregnacja drewna wymaga pewnej wiedzy i dobrych preparatów. Nie warto na nich oszczędzać, jeśli chcemy skutecznie zabezpieczyć drewno w ogrodzie. Odpowiednia impregnacja elementów małej architektury, takich jak pergole i altany, zapewnia im długowieczność i odporność na trudne warunki atmosferyczne.